Laatst gewijzigd: dinsdag 24 september 2002

alt.animals.dolphins FAQ (deel 2 van 3)

Dit is een onderdeel van de FAQ (veel gestelde vragen lijst) van de alt.animals.dolphins newsgroup.

Dit document wordt onderhouden door Jaap van der Toorn (jaap@rosmarus.com). De engelstalige versie wordt maandelijks op de alt.animals.dolphins newsgroup gepubliceerd. Opmerkingen, suggesties, correcties en aanvullingen kan je aan het bovenstaande e-mail adres sturen.


3.0 - DOLFIJNEN INFORMATIEBRONNEN

3.1 - Waar kan je informatie vinden over boeken, videos etc. over dolfijnen?

Er is een uitstekend overzicht van boeken, videos en CDs over dolfijnen. Dat overzicht is samengesteld door Trisha Lamb-Feuerstein en wordt regelmatig bijgewerkt. Je kunt het vinden op: http://www.physics.helsinki.fi/whale/literature/biblio.html

Er is een publicatie database, waarin je kunt zoeken, op de web paginas van de Dolphin Study Group van de National University of Singapore op: http://dsg.sbs.nus.edu.sg/combib.html. Er is ook een fotodatabase, op: http://dsg.sbs.nus.edu.sg/pictures/

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


3.2 - Zijn er fantasieverhalen met dolfijnen in de hoofdrol?

Ja, er zijn er behoorlijk veel. Je kunt ze vinden op de hierboven genoemde web pagina.

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


3.3 - Hoe kan ik web paginas over dolfijnen vinden?

De meeste zeezoogdieren webpaginas staan genoemd op de Marine Mammal Links pagina: http://whale.wheelock.edu/whalenet-stuff/interwhale.html

Soortgelijke informatie, gegroepeerd per categorie, kan je vinden op de paginas van Wesley Elsberry: http://www.rtis.com/nat/user/elsberry/marspec.html. Verder is de Aquatic Resources pagina van het New England Aquarium, op http://www.neaq.org/ een goed startpunt.

Bovengenoemde paginas zijn engelstalig. Er zijn ook een aantal nederlandstalige startpunten: http://dolfijn.pagina.nl, http://orca.pagina.nl en http://walvis.pagina.nl.

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


3.4 - Zijn er e-mail groepen met informatie over dolfijnen?

Ja, er zijn enkele e-mail discussiegroepen, sommige gericht of zeezoogdieren in het algemeen, anderen specifiek gericht op dolfijnen. Je kunt deelnemen aan de discussies, als je je aan de spelregels van de groep houdt (je krijgt een handleiding en wat richtlijnen toegestuurd als je je aangemeld hebt). De voertaal van die groepen is doorgaans engels.

MARMAM - scientific marine mammal discussion list

Om je aan te melden moet je een e-mail sturen met de volgende opbouw:

To:    listserv@uvvm.uvic.ca
Subj:
Body:  subscribe marmam JeVoornaam JeAchternaam 

Je kunt de discussies ook nalezen in het eScribe archief: http://www.escribe.com/science/marmam/

ECS-ALL - scientific cetacean discussion list

Om je aan te melden moet je een e-mail sturen met de volgende opbouw:

To:    Mailbase@jiscmail.ac.uk
Subj: 
Body:  join ecs-all voornaam (voornaam ...) achternaam stop

Er zijn ook een aantal e-mail nieuwsbrieven en verzendlijsten, waar je je op kunt abonneren. De informatie hierover kun je terugvinden op de web paginas van de organisaties die ze verzenden. Enkele voorbeelden:

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.0 - DOLFIJNEN SYSTEMATIEK

4.1 - Hoeveel soorten dolfijnen zijn er?

De systematiek van walvissen en dolfijnen is nog steeds aan veranderingen onderhevig. In de meest gebruikte indeling bestaat de dolfijnenfamilie (Delphinidae) uit 32 soorten. Van de nauw verwante families hebben de grondeldolfijnen (Monodontidae) 2 soorten en de rivierdolfijnen (Platanistidae) 5 soorten

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.2a - Wat is de dolfijnensoort die je in de meeste dolfinaria ziet?

4.2b - Wat was Flipper uit de TV serie voor een soort dolfijn?

De tuimelaar (Tursiops truncatus)

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.3 - Wat is de grootste dolfijnensoort?

De zwaardwalvis of orka (Orcinus orca). Mannelijke zwaarwalvissen kunnen wel 9,6 meter lang worden.

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.4 - Wat is de kleinste dolfijnensoort?

Er is niet één duidelijk kleinste soort. De kleinste soorten zijn:

Echte dolfijnen (Delphinidae):

Rivierdolfijnen (Platanistidae):

Bruinvissen (Phocoenidae):

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.5 - Wat is het verschil tussen dolfijnen en bruinvissen?

Dolfijnen en bruinvissen behoren tot verschillende families. De meest opvallende verschillen zijn:

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.6 - Bestaat er een vis die "dolfijn" genoemd wordt?

In het nederlands niet, maar er is wel een vis, die in het engels "dolphin" genoemd wordt. De wetenschappelijke naam is Coryphaena hippurus. De officiële nederlandse naam is "goudmakreel". Soms wordt de soort ook wel met de spaanse naam "dorado" of de Hawaiiaanse naam "mahi mahi" aangeduid. In het engelse taalgebied heeft de naam "dolphin" in het verleden tot verwarring geleidt. Die verwarring is er nu soms nog wel. Je kunt meer informatie over deze vissoort vinden in de FishBase database: http://www.fishbase.org/

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.7 - Wat zijn Cetacea?

Cetacea is de wetenschappelijke verzamelnaam voor walvissen, dolfijnen en bruinvissen.

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.8 - Worden dolfijnen en walvissen met uitsterven bedreigd?

Voor de meeste soorten is het antwoord waarschijnlijk "Nee", hoewel het erg moeilijk is om de aantallen van deze in het water levende dieren te bepalen. Een aantal soorten worden wel ernstig bedreigd: de Indusdolfijn, de Chinese vlagdolfijn of baiji (daarvan zijn er nog maximaal 100 over), de Californische bruinvis, de noordkaper en de blauwe vinvis. Een andere groep wordt aangeduid met de kwalificatie "Gevoelig" (hetgeen wil zeggen dat ze niet direct met uitsterven bedreigd worden, maar nog verre van veilig zijn). Hiertoe behoren de Gangesdolfijn, de Orinocodolfijn, de Groenlandse walvis, de zuidkaper, de Noordse vinvis, de gewone vinvis en de bultrug.

bron:
M. Klinowksa (1991)
Dolphins, Porpoises and Whales of the World The IUCN Red Data Book
IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, U.K.

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


4.9 Een overzicht van walvissen en dolfijnensoorten (de orde Cetacea)

orde CETACEA (WALVISSEN EN DOLFIJNEN)
suborde MYSTICETI (BAARDWALVISSEN)
familie BALAENIDAE (ECHTE WALVISSEN)
Eubalaena glacialis Noordkaper
Eubalaena australis Zuidkaper
Balaena mysticetus Groenlandse walvis
Caperea marginata Dwergwalvis
familie BALAENOPTERIDAE (VINVISSEN)
Balaenoptera musculus Blauwe vinvis
Balaenoptera physalus Gewone vinvis
Balaenoptera borealis Noordse vinvis
Balaenoptera edeni Bryde-vinvis
Balaenoptera acutorostrata Dwergvinvis
Megaptera novaeangliae Bultrug
familie ESCHRICHTIIDAE (GRIJZE WALVISSEN)
Eschrichtius robustus Grijze walvis
suborde ODONTOCETI (TANDWALVISSEN)
familie PHYSETERIDAE (POTVISSEN)
Physeter macrocephalus Potvis
Kogia breviceps Dwergpotvis
Kogia simus Kleinste potvis
familie ZIPHIIDAE (SPITSSNUITDOLFIJNEN)
Berardius bairdii Zwarte dolfijn
Berardius arnuxii Zuidelijke zwarte dolfijn
Tasmacetus shepherdi Shepherd-dolfijn
Ziphius cavirostris Dolfijn van Cuvier
Hyperoodon ampullatus Butskop
Hyperoodon planifrons Zuidelijke butskop
Mesoplodon pacificus Pacifische spitssnuitdolfijn
Mesoplodon hectori Hector-spitssnuitdolfijn
Mesoplodon mirus Spitssnuitdolfijn van True
Mesoplodon europaeus Spitssnuitdolfijn van Gervais
Mesoplodon ginkgodens Japanse spitssnuitdolfijn
Mesoplodon grayi Gray-spitssnuitdolfijn
Mesoplodon carlhubbsi Hubbs-spitssnuitdolfijn
Mesoplodon stejnegeri Stejneger-spitssnuitdolfijn
Mesoplodon bowdoini Bowdoin-spitssnuitdolfijn
Mesoplodon bidens Gewone spitssnuitdolfijn
Mesoplodon layardii Layard-spitssnuitdolfijn
Mesoplodon densirostris Spitssnuitdolfijn van De Blainville
Mesoplodon peruvianus Humboldt-spitssnuitdolfijn
Mesoplodon traversii 1)
(Mesoplodon bahamondi)
Spade-tand-spitssnuitdolfijn
Spitssnuitdolfijn van Bahamonde
Mesoplodon perrini 2) Spitssnuitdolfijn van Perrin
familie DELPHINIDAE (DOLFIJNEN)
Steno bredanensis Snaveldolfijn
Sousa chinensis Chinese witte dolfijn
Sousa teuszii Kameroendolfijn
Sotalia fluviatilis Amazonedolfijn
Tursiops truncatus Tuimelaar
Stenella longirostris Langsnuitdolfijn
Stenella clymene Clymene dolfijn
Stenella frontalis Gevlekte dolfijn
Stenella attenuata Slanke dolfijn
Stenella coeruleoalba Gestreepte dolfijn
Delphinus delphis Gewone dolfijn
Lagenodelphis hosei Dolfijn van Fraser
Lagenorhynchus albirostris Witsnuitdolfijn
Lagenorhynchus acutus Witflankdolfijn
Lagenorhynchus obliquidens Witgestreepte dolfijn
Lagenorhynchus obscurus Donkergestreepte dolfijn
Lagenorhynchus australis Dolfijn van Peale
Lagenorhynchus cruciger Zandloperdolfijn
Cephalorhynchus commersonii Commerson-dolfijn
Cephalorhynchus heavisidii Heaviside-dolfijn
Cephalorhynchus eutropia Witbuikdolfijn
Cephalorhynchus hectori Hector-dolfijn
Lissodelphis borealis Noordelijke gladde dolfijn
Lissodelphis peronii Zuidelijke gladde dolfijn
Grampus griseus Grijze dolfijn, Gramper
Peponocephala electra Witlipdolfijn
Feresa attenuata Dwerggriend
Pseudorca crassidens Zwarte zwaardwalvis
Globicephala melaena Griend
Globicephala macrorhynchus Indische griend
Orcinus orca Zwaardwalvis
Orcaella brevirostris Irrawady-dolfijn
familie MONODONTIDAE (GRONDELDOLFIJNEN)
Delphinapterus leucas Witte dolfijn, beluga
Monodon monoceros Narwal
familie PLATANISTIDAE (RIVIERDOLFIJNEN)
Platanista gangetica Gangesdolfijn
Platanista minor Indusdolfijn
Inia geoffrensis Orinocodolfijn
Lipotes vexillifer Chinese vlagdolfijn, baiji
Pontoporia blainvillei La-Platadolfijn
familie PHOCOENIDAE (BRUINVISSEN)
Phocoena phocoena Gewone bruinvis
Phocoena sinus Californische bruinvis
Phocoena dioptrica Brilbruinvis
Phocoena spinnipinnis Bruinvis van Burmeister
Neophocaena phocaenoides Indische bruinvis
Phocoenoides dalli Dall-bruinvis
belangrijkste bronnen:
M. Klinowksa (1991)
Dolphins, Porpoises and Whales of the World The IUCN Red Data Book
IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, U.K.
M. Camm en B. Stonehouse (1983) (Vertaling: M.A. IJsseling & A. Scheyground)
Zeezoogdieren. Thieme, Zutphen, Nederland

Opmerking: de bovenstaande lijst is een veelgebruikte lijst van walvisachtigen, maar sommige onderzoekers onderkennen meer aparte families en soorten (zoals twee soorten tuimelaars: Tursiops truncatus (tuimelaar) en Tursiops aduncus (Indische tuimelaar) en 2 of 3 soorten gewone dolfijnen: Delphinus delphis (kortsnuit gewone dolfijn), Delphinus capensis (langsnuit gewone dolfijn) en Delphinus tropicalis (Arabische gewone dolfijn). Zie bijvoorbeeld:

Dale W. Rice (1999)
Marine Mammals of the World - Systematics and Distribution
Society for Marine Mammalogy Special Publication 4
Society for Marine Mammalogy, Lawrence, Kansas.
  1. Mesoplodon traversii blijkt een ouder synoniem te zijn van M. bahamondi. Zie:
    A.L. van Helden, A.N. Baker, M.L. Dalebout, J.C. Reyes, K. van Waerebeek and C.S. Baker (2002)
    Resurrection of Mesoplodon traversii (Gray, 1874), senior synonym for M. bahamondi Reyes, van Waerebeek, Cárdenas and Yáñez, 1995 (Cetacea: Ziphiidae)
    Marine Mammal Science 18(3): 609-621
  2. Nieuwe soort, recentelijk ontdekt op basis van DNA analyses. Zie:
    M.L. Dalebout, J.G. Mead, C.S.Baker, A.N. Baker and A.L. van Helden (2002)
    A new species of beaked whale, Mesoplodon perrini sp. n. (Cetacea: Ziphiidae) discovered through phylogenetic analyses of mitochondrial DNA sequences.
    Marine Mammal Science 18(3): 577-608

Terug naar de dolfijnen FAQ inhoudsopgave


Terug naar de Dolfijnen FAQ Pagina Terug naar de hoofdpagina