Laatst gewijzigd: zondag 10 november 2002 |
Wild in the wild - Wilde dolfijnen in Europa |
Het
was rustig op het strand. Maar ja, het was pas een uur of elf en nog niet erg
zonnig. We keken uit over het rustige water van de Atlantische Oceaan. Een
tijdlang gebeurde er niets. Opeens gleed er een donkere vlek door het water,
duidelijk zichtbaar tegen het lichte zand van het ondiepe water. De korte,
explosieve ademhaling liet er geen misverstand over bestaan. Er kwam een
dolfijn naar het strand! Opgewonden liep een aantal mensen het koude water in.
Hiervoor was de dolfijn gekomen: speelkwartier! Rustig zwom hij zijn rondjes en
verdeelde zijn aandacht over alle mensen, die de moeite genomen hadden hem te
komen begroeten.
Een mooi romantisch verhaal? Ja dat wel, maar geen verzinsel. We bevonden
ons op het strand van Ferkingstad Havn op het eiland Karmøy, ten noorden
van Stavanger in Noorwegen. Sinds vorig jaar zwerft er daar een eenzame
tuimelaar rond, die er lol in heeft met mensen te spelen. Deze tuimelaar, door
de plaatselijke bevolking, hoe kan het ook anders, "Flipper" gedoopt,
verscheen vorig jaar ineens voor de kust en zwom met boten mee.
Hij bemoeide zich ook met windsurfers.
Aanvankelijk zwom hij alleen met de planken mee, maar geleidelijk aan begon hij
er tegen aan te duwen en probeerde hij de surfers van de plank te duwen. Na
verloop van tijd kwam hij dichter bij het strand, zowel bij Ferkingstad Havn
als bij het iets noordelijker gelegen Åkrehamn. Daar speelde hij met
zwemmers en had een uitgesproken belangstelling voor luchtbedden. Vreemd genoeg
bleef Flipper ook tijdens de winter in de buurt, hoewel het zeewater in de
winter afkoelt tot een graad of zes, veel kouder dan het water, waar een
tuimelaar zich normaal gesproken in ophoudt. En dit jaar is hij er dus nog
steeds.
Begin augustus zijn wij met een paar noorse vrienden op Karmøy
geweest en hebben Flipper van nabij meegemaakt. Hij is een mannetjestuimelaar
van ongeveer 3½ meter lang. We schatten zijn gewicht op zo'n 400 kg.
Vermoedelijk is hij ruim 25 jaar oud. Z'n leeftijd is moeilijk te schatten, dus
hij zou best nog ouder kunnen zijn. Hij is vrij donker van kleur, haast
donkerbruin en heeft vrij veel littekens, overblijfselen van stoei- en
vechtpartijen met soortgenoten. Deze littekens zijn vrij
oud, wat er op duidt dat hij al geruime tijd geen contact meer heeft met andere
tuimelaars. Hij is duidelijk te herkennen aan een groot wit litteken aan zijn
onderkaak, mogelijk het gevolg van een aanvaring met een scheepsschroef, een
grote lichtere plek rond zijn blaasgat en een bijna gekartelde staartvin.
Doordat hij zo makkelijk te herkennen is zijn we er ook zeker van, dat het hier
gaat om één en dezelfde dolfijn.
Waarom zoekt een wilde dolfijn contact met
mensen? Op deze vraag is geen sluitend antwoord te geven. In de meeste gevallen
gaat het om solitaire dieren, die om wat voor reden dan ook geen contact meer
hebben met hun groep. Soms is er sporadisch contact met soortgenoten. Flipper
is heeft vrijwel zeker geen soortgenoten in de buurt (hoewel we hem een langere
periode intensief zouden moeten observeren om daar zeker van te zijn). Het
eerste contact met mensen is meestal toevallig. Zijn deze eerste ervaringen
positief, dan zal de dolfijn meer contact gaan zoeken. In de dagen dat wij in
Noorwegen waren verscheen Flipper tegen het einde van de ochtend op
één van de beide lokaties. Waren daar mensen in het water, dan
bleef hij daar tot tegen de avond. Opvallend was, dat hij nooit lang bij
één persoon of één groepje bleef. Hij verdeelde
zijn aandacht netjes over alle aanwezigen. Daarbij maakte het niet uit of je op
een luchtbed of in een bootje zat, gewoon zwom, snorkelde of dook. Als wij met
onze snorkel- of duikuitrusting in het water lagen, bleek hij veel
belangstelling te hebben voor onze vinnen. Die moest hij steeds van dichtbij
bekijken en er tegen duwen.
Als we met onze
duikuitrusting onder water bezig waren kwam hij af en toe voor ons liggen en
blies onder water lucht af, kennelijk de bellenstroom uit onze automaten
imiterend. In het algemeen zwom hij rustig van persoon naar persoon, maar soms
moest hij zich ineens sexueel uitleven op een luchtbed. Dan ging hij plotseling
wild tekeer maar hield even plotseling weer op. Zelfs in een sexueel opgewonden
toestand was hij echter nooit gevaarlijk voor de zwemmers. Doordat hij
inmiddels al een behoorlijke ervaring heeft in het omgaan met mensen weet hij
waarschijnlijk wat hij wel en niet kan doen. Hij zoekt zelf het contact en
zolang hij er plezier aan beleeft zal hij er wel voor waken om de mensen uit
het water te jagen.
Helaas moesten wij na een paar dagen alweer terug naar Nederland. Het was een lange reis voor een paar dagen rond het strand, maar het contact met Flipper was een dusdanig unieke ervaring, dat we die reis er graag opnieuw voor zullen maken, zodra we daarvoor de gelegenheid hebben.
Na het verschijnen van bovenstaand artikel is Flipper een regelmatige gast gebleven van de stranden rondom Stavanger. Eind juli 2002 kwam Flipper in botsing met de "Nøkk", een boot van de brandweer, tijdens een druk bezocht festival in Stavanger. Hij liep daarbij een aantal diepe wonden aan zijn kop op, waarvan er één gevaarlijk dicht bij zijn blaasgat zat. Er werden plannen gemaakt om hem tijdelijk te vangen om hem te kunnen behandelen. Dit leverde wat commentaar op van de Noorse parlementariër Bastensen, een fervent voorstander van de walvisvangst. Volgens hem was de beste oplossing om Flipper af te schieten en hem zo uit zijn lijden te verlossen. Flipper verdween echter en dook na ongeveer een week weer op. Zijn wonden leken enigszins te helen. Daarom is er verder niks ondernomen. Zijn toestand werd door een groep van dierenartsen en dierenverzorgers in de gaten gehouden. Sindsdien is Flipper verschillende keren gezien hij lijkt volledig hersteld te zijn.
Flipper is sinds juni 2002 niet meer gezien. Er zijn diverse berichten geweest over doodgevonden dolfijnen, maar geen van die dolfijnen was Flipper. Het laatste nieuws is te vinden op de site van Fiskeri.no (in het noors).
![]() |
![]() |